Geleneğe Karşı Bir Başkaldırı: Empresyonizm
1800'lü yılların Paris’ini incelediğimizde ressamların genellikle atölyelerde Yüksek Rönesans resimleri yaptığı görülür.
Claude Monet ise en plein air -açık hava ressamlığı- dedi ve yapmış olduğu İzlenim: Gündoğumu eseriyle bir devrime ismini verdi. Bu çalışmayla birlikte Empresyonizm-İzlenimcilik akımı kendini göstermiş oldu. Monet eserinde bizleri çevresinde yetişmiş olduğu Normandiya’nın La Havra limanıyla tanıştırıyor. Sisli havanın arasından süzülen kızıl güneş, mavi deniz ve gökyüzünü zıtlığının büyüsüyle taçlandırıyor. Monet, denizin dalgalarını cesur fırça darbeleriyle izleyicisine geçiriyor. Eser 1874'te Nadar’ın fotoğraf stüdyosunda Société Anonym des Artistes’in ilk ortak sergisinde sergilendi. Eser hakkında gelen çarpıcı yorumlardan biri şair Armand Silvestre tarafından yapıldı. Silvestre: “Anlamı şudur ki onlar muazzam bir çağdaş sanatı getirecek olan izlenimlerinin peşindedir.”
Edgar Degas eserlerinde insanları, opera, bale, tiyatro oyuncularını ve seyircileri yaşatmasıyla bilinen Empresyonist ressamlardan biridir. Degas Dans Sınıfı eserine balerinleri provadaki en doğal halleriyle resmediyor. Çalışmadaki sınıf usta otorite Jules Perrot’nundur. Degas sahneyi resmedebilmesi için izin almış olmasına rağmen provaya uzun bir süre girememiş, bu eserinde kendisine tek tek poz veren balerinlerden bir kompozisyon yaratmıştır. Eserin çarpıcı noktası balerinlerin kostüm detaylarıyla yaratılmış kontrasttır. Dansçıların ifadeleri incelendiğinde yaşadıkları duygular açıkça hissedilir. Dinlenirken rahatlamaları, konsantrasyonları, yorgunlukları Degas tarafından ustaca işlenmiştir.
Berthe Morisot, Edouard Manet stilinden etkilenen Empresyonist ressamdır. Kadın Empresyonist ressamlar erkeklere kıyasla kadın ve kadına dair konseptleri işlemişlerdir. Beşik eserinde Morisot çalkantılı evliliğe sahip kız kardeşini bebeğiyle resmetmiştir. Morisot eserine eklediği detaylarla anne bebek ilişkisini, annenin şefkatini vurgulamıştır. Annenin çenesindeki eli bebeğin kıvrık koluyla aynıdır, anne beşiği merhametle nazikçe tutar. Resme eklenmiş pastel tonlar bu şefkat duygusunu pekiştirir. Beşiğin üzerindeki tül ile ressam odağı bebekten alıp anneye çekmiştir.
Kaynak: Diana Newall, Empresyonistler: Ayrıntıda Sanat, Elif Dastarlı, İş Bankası Kültür Yayınları, 2014.
